Özet: Kronik böbrek hastalıklarında prognozu belirleyen en önemli histolojik parametreler interstisyel fibrozis, tübüler atrofi ve glomerüler sklerozdur. Bu parametrelerin fizyopatolojik temelini oluşturan en önemli faktörlerden biri ise hipoksidir.Bu nedenle bu çalışmada, hipoksi ile doğrudan ilişkisi olduğu bildirilen HIF-la, VEGF ve GLUT-2 ekspresyonlarının tedaviye ve prognoza olan etkisini saptamayı amaçladık Yirmi dört FSGS, 34 MPGN ve 20 amiloidosis vakası olmak üzere toplam 78 hasta çalışmaya alınmıştır. Hastalar erken (ilk üç ay) ve geç (üç aydan sonra) dönemde tedaviye verdiklere cevaba ve ilk 12 ay içinde KBY'ne girip girmediklerine göre gruplandırılmışlardır. Tüm biyopsiler yeniden değerlendirilerek histolojik parametreler derecelendirilmiştir. Biyopsiler HIF-la, VEGF, GLUT-2, ve CD68 antikorları ile boyanmış ve bunların ekspresyonları derecelendirilmiştir. Erken dönemde sadece mezangial matriks artışı (p<0.001) tedaviyi olumsuz yönde etkilemektedir. Geç dönemde ise mezangail matriks artışına (p<0.05) ek olarak, glomerüler skleroz (p<0.05) ile birlikte tübüler atrofi (p<0.001), interstisyel inflamasyon (p<0.01) ve interstisyel fibrozisinde (p<0.001) tedaviyi olumsuz yönde etkilediği ve bir yıl içinde KBY gelişme riskini arttırdığı saptanmıştır. Tübüler HIF-la (p<0.05) ve VEGF (p<0.001) artışı erken dönemde tedaviyi olumlu yönde, geç dönemde (p<0.001 ve p.0.01) ise olumsuz yönde etkileyerek ilk bir yıl içinde KBY gelişme riskini artırmaktadır. Glomerüler VEGF artışı ise erken dönemde (p<0.05) tedaviyi olumlu yönde etkilerken geç dönemde etkilememektedir. İnterstisyel VEGF ve tübüler GLUT artışı erken dönemde tedaviyi etkilemezken geç dönemde tedaviyi olumsuz yönde etkilemekte (p.0.01 ve p<0.001) ve KBY gelişme riskini artırmaktadır. İnterstisyel (p<0.001) ve PTK makrofaj (p<0.05) sayısındaki artış erken ve geç dönem tedaviyi olumsuz yönde etkilemekte ve KBY gelişme riskini artırmaktadır. Buna karşın PTK VEGF ekspresyonu arttıkça tedaviye cevab hem erken hem de geç dönemde olumluy yönde olup KBY gelişme riski azalmaktadır (p<0.001). Sonuç olarak erken dönemde HIF-la , VEGF ve GLUT-2 ekspresyonlarının böbreği koruyucu etkisi olduğu, geç dönemde ise fibrosis gelişimine katkıda bulunduğu düşünülmüştür. Fibrosis gelişiminde anahtar rol oynayan hipoksi ve inflamasyonun bu growth faktörleri düzenleyen en önemli parametreler olduğu ve bu nedenle kronik böbrek hastalığı tedavisi sırasında hastaların anemisinin mutlaka düzeltilmesi gerektiği saptandı.