Özet: Rat modelinde yapılan bu deneysel araştırmada, klinik organ transplantasyonunda prezervasyon solüsyonu olarak kullanılmakta olan Histidin-Triptofan-Ketoglutarat (HTK) solüsyonuna, vücutta fizyolojik dozlarda salgılanan ve nöroendokrin aksların regülasyonundan sorumlu olduğu bilinen melatonin, farmakolojik dozlarda eklenmiş; Melatoninin, HTK'nın organ hasarım azaltıcı etkisine olabilecek katkısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Melatoninin sahip olduğu anti-oksidan ve anti-apoptotik etkilerin, Histidin-Triptofan-Ketoglutarat solüsyonu içerisinde saklanan organlarda oluşan hasara karşı, koruyucu bir etki gösterebileceği düşünülmüştür. Çalışmada, rat karaciğerleri laktatlı ringer, Histidin-Triptofan-Ketoglutarat ve melatonin eklenmiş Histidin-Triptofan-Ketoglutarat solüsyonları ile perfüze edilmiş ve sonrasında, aynı solüsyonlar içinde +4°C sıcaklıkta 18 saat saklanmışlardır. Çıkarılan karaciğer dokularında oluşan hasarın belirlenmesinde, biyokimyasal ve patolojik parametrelerden faydalanılmıştır Patolojik parametrelerin değerlendirilmesi için, 0. saatte ve 18. saatte karaciğerlerden alman biyopsi spesmenlerindeki doku hasan saptanmış, bu değerlendirmede, standardize edilmiş bir organ hasar skalası kullanılmıştır. Biyokimyasal parametrelerin değerlendirilmesi için, 18 saatlik soğuk iskemi sonrasında, karaciğerler laktatlı ringer ile re-perfüze edilmiş; karaciğerlerden elde edilen re¹erfüzat sıvısında çalışılan karaciğer enzim değerleri kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel analiz sonucunda, melatoninin Histidin-Triptofan-Ketoglutarat solüsyonu içerisine eklenmesinin, solüsyonun organ koruyucu etkisine olumlu yönde bir katkısının olabileceği belirlenmiştir. Ancak, bu çalışmada elde edilen sonuçların desteklenmesi ve sözü edilen olumlu etkinin daha açık bir şekilde ortaya konulabilmesi için, izole organ perfüzyon banyolarının kullanıldığı va daha çok denek içeren çalışmalardan elde edilecek verilerin analizine ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.