Özet: Bu çalışma da 31 inmeli hastada gövde kaslarının izokinetik dinamometre ile analizi yapıldı, denge, motor ve fonksiyonel gelişim parametreleri ile ilişkisi araştırıldı. Yaşın tek başına rehabilitasyon sonuçları için belirleyi bir kriter olamıyacağı saptandı. Rehabilitasyona başlama süresi ortalama 38.3 gün olarak bulundu. Gelişmiş ülkelere göre bu süre daha uzun olarak kabul edildi. Hastalık süresi ile hastanede yatış süresi, FBÖ ve denge skorları arasında belirgin bir ilişki saptanmadı. Hasta grubumuzda ortalama hastanede yatış süresi Reker'in belirttiği rakamlara oranla daha uzundu ve 49,2 ± 23,4 gün olarak bulundu. Hastanede yatış süresi ile fonksiyonel durum ve denge skorları arasında negatif korelasyon saptandı, ancak hastenede yatış süresi ve yaş arasında bir ilişki bulunmadı. Çalışma grubumuzun girişte ki FBÖ total ortalama değeri 79,1 iken çıkışta ki FBÖ total ortalama değeri 101,8 olarak kayıdedildi. Aradaki fark istatiksel olarak anlamlı bulundu. Özellikle motor FBÖ skorlarmdaki gelişim dikkat çekici bulundu. Kognitif fonksiyonlarında da gelişme kaydedilmekle beraber, motor gelişim kadar çarpıcı olmadığı gözlendi. Rehabilitasyon programı öncesindeki fonksiyonel değerlendirme sonuçlarının hastanede yatış süresi ve denge ile negatif korele olduğu, tedavi öncesi ve sonrası fonksiyonel değerlendirme sonuçlarının ilişkili olduğu saptandı. Yaş ile denge skorları arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Hastaların rehabilitasyon sürecinde gövde dengelerinde anlamlı gelişme izlenmesi ve BBS giriş değerleri ile hastanede yatış süresi arasında ters yönlü bir ilişkinin saptanması dengenin fonksiyonel gelişime etkisini teyit eden sonuçtu. Başlangıç evresindeki denge ve fonksiyonel değerlendirmenin motor komponenti arasında doğrusal bir ilşki olması da bu konuyu desteklemektedir. Bizim verilerimize göre rehabilitasyon programı öncesinde değerlendirilen gövde denge skorlarının, tıpkı FBÖ skorlarında olduğu gibi, rehabilitasyonun süre ve içerik olarak planlanmasında ve sonuçlarının tahmininde önemli bir prognostik belirleyici olarak kabul edilebileceği söylenebilir. BBS skorları ile izokinetik 60°/sn ve 90°/sn açısal hızlardaki ekstansör kas güçleri arasında orta derecede pozitif doğrusal ilişki, rehabilitasyon sonrası BBS skorları ile isometrik 60° fleksör ve izokinetik 60°/sn, 90°/sn, 120°/sn açısal hızlardaki ekstansör kas gücü ölçümleri arasında pozitif doğrusal ilişki saptandı. Bu sonuçlar hemiplejik hastalardaki denge fonksiyonlarının gövde fleksörlerinde belirgin olmak üzere gövde kas güçleri ile yakın ilişkisi olduğu düşüncesini destekler niteliktedir. Beklendiği gibi hastaların fleksiyon ve ekstansiyon kas güçlerinin tüm hızlardaki ölçümleri arasında pozitif korelasyon saptandı. Her iki grup için izometrik ve 60°/sn, 90°/sn açısal hızlarda izokinetik fleksör kasları ekstansörlere göre daha güçlü bulundu. Hemiplejik hastalarla sağlıklı gönüllü kontroller karşılaştırıldığında, 90°/sn açısal hızda izokinetik ekstansör, 60°/sn, 90°/sn, 120°/sn açısal hızlardaki izokinetik fleksör kas güçleri hasta grubunda daha düşük iken 60°/sn ve 120°/sn açısal hızlardaki izokinetik ekstansör kas güçleri arasında fark görülmedi. İzometrik kas gücü ölçümlerikarşılaştmldığmda gruplar arasında fark görülmedi. Sonuç olarak inmeli hastalarda gövde kasları klinik olarak çok aşikar olmasa da zayıflamıştır. Bu güçsüzlüğün sebebi kullanmamaya veya üst motor nöron tutulumuna bağlı olabilir. Gövde kaslarındaki güçsüzlük denge ve fonksiyonel kapasiteyi olumsuz etkileyen bir faktör olarak kabul edilebilir. Ek olarak bu çalışma sonuçları gövde kas güçleri ve dengenin rehabilitasyon sürecindeki fonksiyonel gelişim için prognostik önemi olduğu görüşünü desteklemektedir. Bu özellikler göz önünde bulundurularak ölçüm yöntemine koopere olabilen hastalarda izokinetik ve izometrik dinamometrik ölçümlerle gövde kas güçleri kantifiye edilebilir. Bu şekilde önemli kas güçsüzlüğü saptanan olguların rehabilitasyon programlarında izokinetik dinamometre ile yada konvansiyonel yöntemlerle gövde kaslarım güçlendirici egzersizlere yer vermek daha iyi bir fonksiyonel gelişim sağlayabilir. Gövde fleksör ve ekstansör kaslarının inervasyon paterni, üst motor nöron lezyonlannda etkilenme düzeyleri ve kasılma patentlerinin daha ayrıntılı olarak incelenmesine ihtiyaç vardır.