Eylem Seç
Ferit Tüzün'ün çağdaş Türk besteciliği için önemi
Başlık:
Ferit Tüzün'ün çağdaş Türk besteciliği için önemi
Yazar:
şenel, Onur
Yazar Ek Girişi:
Yayın Bilgileri:
[y.y. : yayl.y.], 2006.
Fiziksel Tanımlama:
xiii, 175 y. : nota. ; 29 cm.
Özet:
Özet: Bu tez çalısmasının amacı, ikinci kusak Türk bestecisi olan Ferit Tüzün'ün çagdas Türk besteciligine yaptıgı katkıların belirlenebilmesi, çagdas Türk besteciliginde kendine özgü bir besteleme biçemi olan bu bestecimizin daha yakından tanınabilmesidir. Bunu yapabilmek için öncelikle bestecinin önemli görülen bazı eserleri, form, armoni ve orkestrasyon açısından incelenmis ve bu sayede bestecinin karakteristik özellikleri saptanmaya çalısılmıstır. _kinci olarak bestecinin Türk besteciligi içindeki yerinin anlasılması gerekli görüldügünden, Tüzün'ün ögretmenleri de olan ilk kusak Türk bestecilerinden Türk besleri adıyla anılan gurubun ve Tüzün'ün çagdaslarından iki bestecinin yasamlarına ve besteciliklerine kısaca deginilmistir. Ayrıca bu bestecilerin Tüzün ile benzerlik gösterebilecek piyano veya piyano eslikli san eserlerinden bazıları incelenerekTüzün'ün besteleme biçemi ve incelenen eserleri ile karsılastırılmıstır. Bu çalısma sonucunda ulasılan sonuçlar sunlardır: Ferit Tüzün, Türk halk müzigini bir malzeme olarak kullanırken, onun özünün degisime ugramamasına çalısmıstır. Bunu yaparken özgün bir tarz olusturabilmis olan besteci, eserlerinde halk müzigini ya dogrudan almıs, ya da bunlardan esinlenerek özgün motifler olusturmustur. Ancak besteciyi Türk besteciligi içinde ilginç kılan özellik, Türk müzigi karakterine yakın motifler ile bu karakterin tamamen dısındaki çagdas batı müzigi esinli motifleri bir uyum içinde sergileyebilmis olmasıdır. Form açısından sadeligi ön planda tutan besteci armoni açısından da bir kurala yada sisteme baglı kalmamıstır. Tüzün'ün armonide, dörtlü akor yapılarını kullanmasına karsılık, bunu sürekli olarak sürdürmemesi ve dörtlü akorlara yer yer çesitli baska seslerin de eklenmesi ile yapının farklılastırılmıs olması sebebiyle, _lerici'nin kurdugu sistem ile dogrudan bir bagı olmadıgı sonucuna ulasılmaktadır. Armonide majör - minör yada eksik - artık akorları da kullanmıs olan besteci bunları da tamamen serbest ve kendi istegi dogrultusunda kullanmıstır. Kullanılan yerel karakterli ezgiye küçük yada büyük ikili gibi uyusumsuz sesler ile eslik edilerek farklı bir duyus yaratılması da bestecinin karakteristik özelliklerindendir. Bestecinin çagdası olan bir çok baksa besteci tarafından da takdir edilmis en dikkat çeken özelliklerinden birisi de orkestrasyonda yarattıgı zengin ve renkli yapıdır. Orkestranın renklerini eserin karakterini yansıtmada çok basarılı olarak kullanmıs olan besteci dinamik ve çok hareketli bir çalgılama teknigi uygulamıstır. Buna göre eserde kullanılan motifler sıra ile farklı enstrüman gruplarında gösterilmektedir. Birliktelik ise ancak eserin ana motifi üzerinde saglanmaktadır. Bu sayede çok dinamik bir orkestrasyon elde etmis olan besteci, kullandıgı çok çesitli vurmalı çalgıların kullanılacagı yeri titizlikle seçmesi ile de bu canlılıgı bir kat daha arttırmıs, ayrıca yerel ezgilerin kıvrak havasını bu sayede tam olarak ifade edebilmistir. Tüzün'ün besteciliginin incelenmesi sonucunda elde edilen bulguların diger besteciler ile karsılastırılması sonucunda ise söyle bir tablo ortaya çıkmıstır: Tüzün çagdas Türk müziginde ikinci kusak bestecileri içinde, eserlerinde Türk müziginden yararlanmayı seçen az sayıdaki besteciden biridir. Bunu yaparken izledigi yol ise kendinden öncekilerden ve çagdaslarından bazı yönlerden ayrılmaktadır. Kompozisyon ögretmeni olan Akses'ten, Akses'in batı müzigine daha çok yönelmesi ile ayrılan Tüzün, Alnar, Saygun ve Rey'den de bazı açılardan farklılasmaktadır. Rey'in Fransız izlenimciligi, Saygun'un ise aldıgı egitimin etkisinde kalarak Türk müzigini sadece malzeme olarak kullanıp batı tekniklerinin etkilerini eserlerinde daha ön planda tutmaları yanında, Alnar'ın da klasik Türk müziginden gelen ve daha çok buradan esinlenmis bir besteci olması bu bestecilerin besteleme biçemleri ile Tüzün'ün besteleme biçemi arasında önemli ayrılıklar yaratmaktadır. Öte yandan Türk besleri içinde kendisine en çok benzeyen bestecinin piyano ögretmeni olan Erkin oldugu dikkati çeker. Erkin halk müzigini ele alıs biçimi ve buna daha baglı kalması ile Tüzün ile paralellik gösterirken, Tüzün'ün eserlerinde çagdas batı müziginden esinlenen kısımlarında olması ile farklılasmaktadır. _kinci kusak Türk bestecileri içinde dogan fikir ayrılıgı içinde Tüzün ile benzer bir çizgide eserler vermis olan Muammer Sun ve _lhan Baran'ın da bazı açılardan Tüzün'e benzedigi bazı açılardan ise farklılastıgı görülmektedir. Bu bulgular dogrultusunda Tüzün'ün eserlerinin özgünlügü ve kullandıgı içemin karakteristik yapısı ortaya çıkmaktadır.
Abstract: Das ziel dieser Magisterarbeit ist es, Ferit Tüzün, einen vertreter der zweiten Komponistengeneration der republikanischen Türkei naeher zu bringen und seine spezifischen kompositionstechniken herauszuarbeiten. Dafür mussten zuerst die mir bedeutsam erscheinenden Werke Tüzün's nach Form, Harmonie und Orchestrierung analysiert werden, um die charakteristischen Eigenschaften des Komponisten zu erhellen. Dann habe ich, um die Stellung Tüzün's unter den türkischen modernen Komponisten zu bestimmen, Werke von einigen Zeitgenossen und von seiner Lehrer - Generation untersucht. Einige aehnlich struktrierte Klavier - und Gesangwerke mit Klavierbegleitung wurden ann vergleichend analysiert. Die Ergebnisse meiner Arbeit kann ich folgend so zusammenfassen: Waehrend Tüzün die türkische Volkmusik als Material benutzt, ist er darauf bedacht, dass diese sich in Essenz nicht veraendert und von seinem Originalitaet nichts verliert. Dafür verwendet er entweder orginale oder aber erfindete Themen, die diesen nachempfunden sind. Seine hervorstechende eigenschaft ist, dass er türkisch anmutende Themen mit nach europaeischer Musik gestalteten Themen meisterhaft vermischt und so zu seinem persönlichen Stil findet. Formal sind seine Werke nicht kompliziert und seine Harmonien kann man in kein System einordnen. Er verwendet oft Quart - Akkorde. Aber er verwendet die _lerici - Harmonielehre nicht konsequent, schmückt oft seine Quartakorden mit Dissonanzen. Dur, moll und verminderte Akkorde benutzt er oft - und ganz frei. Wenn er eine otantisches Volkslied waehlt, begleitet er die Melodie mit kleinen und grossen Sekunden, schafft so eine andere Atmosphere. Von seinen Zeitgenossen wird er hauptsaechlich wegen seiner reichen und farbigen Orchestrierung gepriesen. Die Farben der Instrumente werden erfolgreich aneinandergereiht. Er hat eine dynamische und kontrastreiche Instrumentierungstechnik. Die Motive werden verschiedenen Instrumenten zugeordnet. Nur Hauptthemen werden tutti bearbeitet. Die Stellen der Schlaginstrumente waehlt er sorgsam und affektvoll. Durch seine farbige Orchestrierung klingen die Voksliedmelodien wirkungsvoll. Als Ergebnisse der Vergleiche mit seinen türkischen Zeitgenossen kann man feststellen: Tüzün ist einer der wenigen, die sich intensiv mit Volksmusik befasst. Von anderen Komponisten unterscheidet ihn einige Komponente. Von seinem Lehrer Akses unterscheidet ihn seine volksmusiknaehe, von Rey sein freier Stil, von Saygun seine tiefere Verbundenheit mit Volksliedmelodien, von Alnar sein fehlendes Interesse für traditionelle türkische Kunstmusik. Am naechsten steht Tüzün seinem Klavierlehrer Erkin, weil beiden eine farbige Orchestrierung mit den Volksmusikmelodien gelungen ist. Auch mit Sun und Baran kann man bei Tüzün Aehnlichkeiten und Unterschiede feststellen. All diese Vergleiche zeigen deutlich, dass Tüzün sich unter den hier genannten Komponisten eine eigenartige Stellung erarbeitet hat.
Konu Başlığı:
Added Author:
Elektronik Erişim:
http://lib.baskent.edu.tr/tezbaskent1/00125.pdfMevcut:*
Yer Numarası | Demirbaş Numarası | Shelf Location | Lokasyon / Statüsü / İade Tarihi |
---|---|---|---|
ML 410.T89 S46 2006 | B085697 | Tez Koleksiyonu | Arıyor... |
On Order
Liste seç
Bunu varsayılan liste yap.
Öğeler başarıyla eklendi
Öğeler eklenirken hata oldu. Lütfen tekrar deneyiniz.
:
Select An Item
Data usage warning: You will receive one text message for each title you selected.
Standard text messaging rates apply.