Özet: Yaşlılarda D vitamini eksikliği oldukça sık görülür. D vitamini eksikliği, yaşlılarda osteoporoz ve osteomalazinin yanı sıra, bozulmuş nöromüsküler fonksiyonlar ile buna bağlı düşme, kırık ve non spesifik kas iskelet sistemi ağrılarına neden olur. Bu çalışmamızın amacı, yaşlılara tek doz D vitamini takviyesinin oral ve parenteral olarak verildiğinde yaşam kalitesini ve fonksiyonal mobiliteyi artırmada ve ağrıyı azaltmada ne gibi faydalar sağladığını araştırmaktır. Çalışma, prospektif, randomize, çift kör ve plasebo kontrollü olarak planlandı. Çalışma grubu olarak 65 yaş üzeri, toplumda yaşayan, mobilize durumda, 120 kadın ve erkek alındı. Çalışma Ekim 2006-Nisan 2007 arasında Adana'da gerçekleştirildi. Hastalara 300.000 IU oral veya parenteral D vitamini veya plasebo uygulandı, 4 hafta sonunda yanıtlar değerlendirildi. Tedavi öncesi ve sonrası hastaların kreatinin, kalsiyum, fosfor, ALT, ALP, 24 saatlik idrarda kalsiyum, parathormon ve D vitamini düzeyleri değerlendirildi. Hastaların tedavi öncesi ve sonrasında ağrı değerlendirmesi VAS ile, fonksiyonel ve mobilizasyon durumları zamanlı kalk ve yürü testi (TUG) ile, yaşam kalitesi ise kısa-form 36 ile değerlendirildi. D vitamini serum düzeyleri RİA ile ölçüldü. Denekler 30 ar kişilik 4 gruba ayrıldı. Birinci gruba intramüsküler D vitamini, ikinci gruba intramüsküler plasebo, üçüncü gruba per os D vitamini ve dördüncü gruba per os plasebo verildi. Tüm grupların yaş ortalaması 70,1+-4,3 idi. Grupların cinsiyet dağılımı ve yaş ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Grup 1'de tedavi sonrasında, parathormon serum düzeyi anlamlı olarak azalırken (p.0,0001), D vitamini seviyeleri de anlamlı olarak arttı (p.0,0001). Grup 2'de tedavi sonrasında biyokimyasal parametrelerde anlamlı fark saptanmadı. Grup 3'te parathormon serum düzeyinde anlamlı olarak azalma (p.0,0001), 24 saatlik idrarda kalsiyum değerinde anlamlı olarak artma (p.0,015) ve D vitamini seviyelerinde anlamlı olarak artma (p.0,004) saptandı. Diğer biyokimyasal parametrelerde fark saptanmadı. Grup 1'de tedavi sonrasında, TUG (p.0,0001) ve VAS testinde (p.0,0001) anlamlı azalma, SF-36 parametrelerinden PF'de (p.0,0001), RP'de (p.0,006), BP'de (p.0,0001), GH'de (p. 0,007), SF'da (p.0,050) ve MH'de (p.0,048) de anlamlı artış saptandı. Grup 2'de tedavi sonrasında VAS testinde (p.0,001) anlamlı azalma ve RP'de (p.0,009) ve RE'de (p.0,034) anlamlı artış saptandı. Grup 3'te tedavi sonrasında, TUG (p.0,0001) ve VAS testinde anlamlı azalma (p.0,002) ve PF'de (p.0,0001) ve RP'de (0,001) anlamlı artış saptandı. Grup 4'te tedavi sonrasında, VAS testinde (p.0,007) anlamlı azalma saptandı. Diğer parametrelerde anlamlı değişiklik saptanmadı. Grup 1 ve grup 3'te oluşan farklar kıyaslandığında, grup 3'te 24 saatlik idrarda kalsiyum atılımında (p.0,021) daha fazla artma, grup 1'de ise TUG testinde (p.0,000) daha fazla azalma, PF'de (p.0,026), RP'de (p.0,003) ve BP'de (p.0,050) daha fazla artış saptandı.Kontrendike bir durum bulunmadığı sürece, yaşlı insanlarda kas iskelet yakınmaları olsun veya olmasın, megadoz D vitamininin hem oral hem parenteral uygulanması oldukça etkilidir ve biyokimyasal yan etkilere neden olmamaktadır. Oral veya intramüsküler olarak verilecek D vitamini hem kas-iskelet sistemine ait ağrıları azaltmakta hem de, özellikle intramüsküler yolla verilmesiyle, hastaların yaşam kalitesini artırmaktadır.

Abstract: Vitamin D deficiency among elderly is a widespread condition. Hypovitaminosis D in the elderly is associated with the osteoporosis and osteomalacia and causes falls and fractures as a result of impaired neuromuscular functions and also may be a reason of nonspecific musculoskeletal pain. The aim of this study is to investigate the benefits of a single dose per os or parenterally administrated vitamin D on increasing the quality of life and functional mobility and decreasing the pain in the elderly. The study is designed as prospective, randomised, double blind and placebo controlled. The community-dwelling old subjects over 65 years age are included in the study between November 2006 and April 2007 period. The subjects are given 300.000 IU Vitamin D via per os or parenteral route and assessed after 4 weeks. The serum creatinine, calcium phosphorous, ALT, ALP, 24 h urine calcium, PTH and vitamin D levels, as well as VAS for pain assessment, functional mobility with TUG and quality of life with SF-36 before and after treatment were evaluated. The serum vitamin D levels were measured by the RIA method. The subjects were divided into four groups each consisting of 30 subjects. The first group took intramuscular vitamin D, the second group took intramuscular placebo, the third group took per os vitamin D and the fourth group took per os placebo. The mean age of all the participants were 70,1+-4,3 years. There was no difference for the age and gender between the groups (p>0,05). After treatment, the PTH levels of first group were decreased (p.0,0001) and the vitamin D levels increased (p.0,0001) significantly. In the third group, the PTH levels were decreased (p.0,0001) and the vitamin D levels increased (p.0,004) and the 24 h urine calcium excretion (p.0,015) increased significantly. No difference was found in the second and fourth groups after treatment in biochemical tests. When the pain, the functional mobility and the quality of life are evaluated, in the first group, the TUG (p.0,0001) and the VAS (p.0,0001) decreased significantly, whereas the SF-36 subtitles: PF (p.0,0001), RP (0,006), BP (p.0,0001), GH (p. 0,007), SF(p.0,050) and MH (p.0,048) increased significantly; In the group two, the VAS (p.0,001) decreased and the RP (p.0,009) and the RE (p.0,034) increased significantly; In the group three, the TUG (p.0,0001) and the VAS (p.0,002) decreased, whereas the PF (p.0,0001) and the RP (0,001) increased significantly; In the group four, the VAS (p.0,007) decreased significantly. There was no statistically significant difference found in other parameters. When the differences were compared between the group one and the group three, the 24 h urine calcium (p.0,021) increased more in the third group however the TUG (p.0,000), the PF (p.0,026), the RP (p.0,003) and the BP (p.0,050) increased more in the first group.When not contraindicated, with or without musculoskeletal complaints, the megadose vitamin D administration is very effective and does not cause side effects in the elderly. The vitamin D suplementation via oral or parenteral route will reduce the musculoskeletal pain and especially when given intramuscularly, will increase the quality of life of the elderly.